сов. 1. что (расколоть, разломать) үлтүрүт, үлтү оҕус, алдьат; разбить стекло өстүөкүлэни үлтүрүт; лодку разбило о камни (долгун) оҥочону тааска үлтү оҕуста; 2. что, перен. алдьат, быс, бааһырт; разбить чьи-л. надежды эрэмньитин быс; разбить чьё-л. сердце сүрэҕин бааһырт; 3. что (повредить) өлөр, дэлби оҕус, хампарыт; разбить голову төбөҕүн хампарыт; 4. что (привести в негодность) алдьат, сатарыт, айгырат; разбить рояль роялы алдьат; 5. кого-что (нанести поражение) үлтүрүт; разбить врага өстөөҕү үлтүрүт; 6. что (разделить на части) хайыталаа, араартаа; разбить по группам бөлөхтөргө хайыталаа; 7. что (произвести посадку) олорт; разбить при доме сад дьиэ аттыгар садта олорт; 8. что (устроить, расположить) туруор; разбить палатки балаак-каларда туруортаа; 9. кого-что (об ударе и т. п.) оҕус; его разбил паралич кинини баралыыс охсубут.

несов. 1. (ударять) оҕус, сырбат; бить хвостом кутуруккунан сырбат; 2. кого (избивать) сыс, кырбаа; 3. кого-что (побеждать) үлтү сыс, кыай; бить врага өстөөҕу үлтү сыс; 4. что (разбивать) үлтү сыс, үлтүрүт, алдьат, кумалаа; бить посуду иһити алдьат; 5. кого и без доп. (стрелять) ыт, ытан түһэр; тэп; бить птицу на лету көтерү күөрэтэн ыт; ружьё бьёт хорошо саа үчүгэйдик тэбэр; 6. кого-что (резать скот) өлөр; 7. по кому-чему, перен. (бичевать) үлтү сыс, саралаа; бить по бюрократизму бюрократизмы саралаа; 8. во что и без доп. (ударими производить звуки) оҕус, тыаһат; часы бьют чаһы охсор; бить в колокол куолакалы тыаһат; бить в барабан барабаанна оҕус; 9. что (дивить сигнил) оҕус, биллэр, биэр; бить тревогу 1) воен. тревогата оҕус; 2) перен. түрбүөннэ тарт; бить отбой 1) воен. отбойда биэр; 2) перен. төнүн, чугуй (тылгыттан, санаммыт санааҕыттан); 10. (вытекать) тык, күүскэ сүүр; кровь бьёт из раны бааһыттан хаан тыгар; 11. кого (трясти) титирэт, титирэстээ; иэрит, иэрий; меня бьёт лихорадка (миигин) титирэтэр, мин ти-тириирдиибин; его мучительно бил кашель кинини сөтөлө сүрдээхтик иэритэрэ; 12. что (изготовлять) иирт; тыыт; кут; бить масло сүөгэйдэ иирт; бить шерсть түүтэ тыыт, сиэллэ тыыт; # бить в глаза харахха быраҕылын; бить в цель таба тутун, сыыһыма (сыалгын ситиһэргин сыыһыма); бить карту хаартыны оҕус, хаартыны сиэ; бить по карману хармааҥҥа оҕус, ньочоокко тэп.