с. протестантство (XVI үйэтээҕи реформациянан сибээстээн католицизмы бырачыастааһын быһыытынан үөскээбит христианской итэҕэл үөрэҕэ).

куонустуҥутуйуу (сили-индир курдук дэтээл быһыытын дьиэгэ — үрүт уонна алын диаметрдара тэҥэ суох гына чочуллубуттара уонна онтон сибээстээн силииндир эркиннэрин, утарыта сытар туруору сурааһыннара параллеяьнайа суох буолуулара.)

нүөлсүтэр систиэмэ (аналлаах гидротехническэй тутуулардаах, ханааллардаах (хоруулардаах), носуостуур ыстаансыйалаах, уу сүүрэр турбалардаах, ууну ыстарар тэриллэрдээх, анал суоллаах-иистээх, атын даҕаны тутуулардаах балайда киэн сир балаһата (территория). Кэлин кэмнэ ууну кэмчилээһининэн сибээстээн ханааллары уу суон турбаларынан солбуйуу кэниир.)

ж. 1. (взаимные отношения, взаимная зависимость) сибээс, ситим;'торговые связи атыы-эргиэн сибээһэ; причинная связь те-рүөттэһии ситимэ; связь теории и практики теория уонна практика сибээстэрз; 2. (стройность, последовательность) ситим, утум; слова не имели никакой связи тыллар туох да ситимэ суох этилэр; 3. (внутреннее единство; общение) сибээс, ситим; связь партии с массами партия маассаны кытта сибээһэ; дружеские связи доҕордуу сибээстэр; 4. связи мн. сибээс, билсиһии; он потерял связи с литературными кругами кини литературнай эргимтэлэри кытта сибээһин сүтэрдэ; 5. (сожительство) көрсүүлэһии; 6. (сообщение с кем-чем-л.) сибээстэһии, сибээс; телефонная связь телефонунан сибээстэһии; воздушная связь салгынынан сибээс; 7. сибээс; Министерство связи Сибээс министерствота; работники связи сибээс үлэһиттэрэ; # в связи с чем-л. сибээстээн, сыһыаран.

с. бодоруһуу, билсии, сибээстэһии.

совм.-взаимн. от сибээстээ = связываться (с кем-л. или при помощи кого-чего-л.); самолётунан сибээстэһэллэр связь осуществляется, самолётом; куораты кытта сибээстэс = связаться с городом.

с. 1. (общение) сибээстэһии, сылдьыһыы; 2. (половой акт) сылдьыһыы.

сов. 1. что холбуу баай, кэлгий; связать пакеты бакыаттары кэлгий; связать концы верёвки быа төбөлөрун холбуу баай; 2. что (скрепить, соединить во что-л.) баай, кэлгий; связать плот канатами болуоту ханааты-нан кэлгий; 3. что, стр. ыпсар, холбоо; связать брусья в раму буруус мастары араама гына ыпсартаа; 4. что (увязать) кэлгий, баай, тум; связать вещи в узел маллары суулуу баай; 5. кого-что кэлгий; его связали кинини кэлгийдилэр; 6. кого-что, перен. (стеснить, лишить свободы) хааччахтаа, боҕус; связать себя словом тылгын биэрэн, бэйэҕин бохсун; связать чью-л. инициативу ким эмэ көҕүлээһинин боҕус; 7. что (установить связь, сообщение) холбоо, ситимнээ; шоссе связало два колхоза шоссе икки колхоһу холбоото; 8. кого-что с кем-чем (установить сношения, общение) сибээстээ, билсиһиннэр; 9. что (объединить) холбоо, сибээстээ; 10. что (установить зависимость между чем-л.) ситимнээ, сибээстээ; связать одно явление с другими биир көстүүнү атыттары кытта ситимнээ; 11. что (изготовить вязкой) баайан оҥор, баай; связать чулок чулкута баай; # связать язык тылын боҕус, саҥарбат оҥор; связать концы с концами ыпсыытын кытар, табылын бул; связать по рукам и ногам илиитин-атаҕын боҕус, кыаҕын быс.

прил. и в знач. сущ. м. воен. связной, сибээстээччи (сэрии чаастарын икки ардыларыгар сибээһи тиэрдээччи).

коллектор (электрическэй массыына (электрическэй хамсатааччы, генератор) чааһа (узел). К. роторга (якорь) олорор уонна суокка (щетки) нөҥүө электрическэй массыына хамсаабат чааһын — статоры кытта сибээстиир.)