только мн. сыпсы, кытаҕас, чыскы; сахарные щипцы саахар чыскыта.

сытыы сыҥаахтаах чыскы (уһун синньигэс суптугур сынаахтаах электромонтажнай эбэтэр слесарнай үлэлэргэ туттуллар илии чыскыта.)

сущ
чыс кутуйах, хонуу күтэрэ

дэгиттэр чыскы, пассатиж (синньигэс туруупканы, мууптаны, ньииппэли о. д. а. кууһа хам тутар сынаахтаах, сыҥаахтарын кэтэҕэр боробулуоханы хатыйа быһа баттыырдаах, угун төбөтө биинтэ эрийэр, тобулу анньар (отвертка, дырокол) оҥоһуулаах дэгиттэр туһаныллар илии чыскыта.)

клёщй; чыскынан ытыртар= зажать что-л. клещами.

сов. 1. что ыбылы тут, кыбыт, ытыртар; защемить клещами чыскынан ытыртар; 2. перен. (вызвать щемящее чувство) хам баттаа; что-то защемило на душе дууһабар туох эрэ хам баттыыр; 3. (ныть, болеть) кы~ мыстаа, хам тут; защемило сердце сүрэҕим кымыстыыр.

несов. I. кого-что ытыр, быһа ытыр; ытыр, сиэ (о насекомых); тик (о змеях); кусать губы уоскун быһыта ытыр; 2. кого-что, разг. (жечь, раздражать кожу) ытыр, хаарый; крапива больнокусаетытырыыкот ыарыылаахтык ытырар; мороз кусал щёки иэдэстэрбин тымныы хаарыйара; 3. что (обрезать щипцами) быһа ыстаа, быс, (чыскынан) быһа тут; кусать проволоку боробулуоханы (чыскынан) быһа тут; 4. что (откусывать) кир, көмүллээ; кусать яблоко яблоката кир; # локти (себе) кусать наһаа кэмсин.

сов. 1. кого-что (вынести) таһаар; соһон таһаар (волоком); 2. что (вынуть) сулбу тарт, тууратарт; субуйан ыл; вытащить клещами гвоздь чыскынан тоһоҕону туура тарт; 3. кого, перен. разг. (заставить пойти) соһон илт, хаайан илт; вытащить приятеля в театр атаскын театрга соһон илт; 4. что, разг. (украсть) уоран ыл; # вытащить кого-л. из грязи кими эмэ сыыстан-буортан ороон таһаар (киһи оҥор).

сов. 1. кого-что (стиснуть) ыга тут, хам тут, хам туттар; зажать монету в руке манньыаты илиигэр ыга тут; зажать в тиски 1) чыскынан хам туттар; 2) перен. ык, кыһарый; 2. что (плотно закрыть) саба тут, ньимит, хам баттаа; зажать уши кулгааххын саба тут; 3. что, перен. разг. (стеснить) тууй, саба баттаа; зажать инициативу көҕүлээһини саба баттаа; # зажать рот кому-л. разг. айаҕын саба тут, саҥардыма.