нареч
туох баара, бүтүннүү

I мест. бары
II всё нареч. барытын
возьми все - барытын ыл

мн. от весь, вся, всё.

нареч
билигин даҕаны, өссө даҕаны

нареч
ол эрээри

нареч.
син биир

частица
күүһүрдүүгэ туттуллар. Кто же сделал? - Ким оҥордоҕой?

II частица 1. усил. субу, дьэ, оттон, =рыый, =ыый (арыт куолас уларыйыытынан бэриллэр); говорите же! саҥарыый!; мы поедем сегодня же биһиги субу бүгүн барыахпыт; ведь выдумал же ты! дьэ өйдөөн таһаар-быккын дии!; когда же будете готовы? дьэ хаһан эн бэлэм буолаҕын?; 2. после нареч. и мест, сол, эмиэ (сороҕор атын күүһүрдүү бэлиэлэринэн бэриллэр); тот же сол; такой же эмиэ оннук; здесь же эмиэ манна, саманна.

I союз 1. против, оттон; он остаётся, она же уезжает эр киһи хаалар, оттон дьахтар барар; 2. присоед. эбээт; с тех пор, как я его знаю, знаю же я его с детства, я не переставал дружить с ним кинини билиэхпиттэн ыла, мин кинини кыра эрдэҕиттэн билэбин эбээт, до-ҕордоһорбун уураппатаҕым.

нареч
син ол курдук. Он так же сделал кини син ол курдук оҥорбут

мест
(вся - ж. р., все - ср. р.) бүтүннүү, бүттүүн, барыта

мест. м. (вся ж., всё с, все мн^.) 1. бары, бүтүн (сороҕор атын тылларынан тыл-баастанар); все народы бары норуоттар; весь день бүтүн күн; во весь голос куолас баарынан; во всю мочь кыах баарынан; от всего сердца ис сүрэхпиттэн; всего понемногу барытыттан матарбакка; 2. в знач. сущ. всё с. барыта, бары барыта, туох барыта; всё его радовало кинини барыта үөрдэрэ; # при всём том. ол да буолтун иһин; всё равно 1) (безразлично) син биир; мне всё равно миэхэ син бинр; 2) (несмотря ни на что) син биир; проси не проси, я всё равно это сделаю көрдөс, көрдөһүмэ, мин син биир итини оҥоруом; всё одно хайата да биир, син биир; всего хорошего! барыта үчүгэй буоллун! (быраһаайдаһыы).

нареч
атаҕын муҥунан, буута быстарынан

I с. см. весь.

II нареч. разг. 1. (всегда, постоянно) мэлдьи, куруук; он всё болеет и болеет кини куруук ыалдьар; 2. (до сих пор) өссө даҕаны, аныаха диэри; дождь всё ещё идёт самыыр өссө даҕаны түһэ турар; 3. в знач. частицы бин биир; он всё сидел и молчал кини син биир саҥата суох олороро; 4. в знач. частицы при сравн. ст. тар; вода прибывает всё более и более уу элбээтэр элбээн иһэр; погода становится всё лучше и лучше халлаан тубустар тупсан иһэр; 5. *в знач. против: союза (однако, тем не менее) син биир; как ни старается, всё не выходит хайдах да кыһаммытын иһин, син биир тахсыбат; # всё же или всё ж ол да буоллар, ел эрээри.

нареч.
ол эрээрэ, ол да буоллар

союз и частица ол да буоллар, ол эрээри; а всё-таки я прав ол да буоллар мин сөпкө гынабын; где же всё-таки я видел его? ол эрээри кинини мин ханна көрбүппүнүй?

холбуу тыллар бастакы чаастара, суолтатынан: 1) тыл иккис чааһынан этиллэр хайааһын эбэтэр свейство тугу барытын хабарын көрдөрөр уонна "бары, барыта" диэн солбуйар аакка сөп түбэһэр, хол. всепоглощающий барыны иҥэрэр; всесокрушающий барыны сууһарар; 2) ".(үтүнъ, "бүттүүн" диэн тылларга сөп түбьһэр, хол. всемирный бүтүн аан дойдутааҕы; всенародный бүттүүн норуот; 3) тыл иккис чааһыгар этиллэр хаачыстыба толорутун көрдөрөр тылларга туттуллар, хол. всемилостивый муҥура суох аһыныгас.