побуд. от күүлэйдээ = 1) позволять гулять, водить гулять; оҕону күүлэйдэт = водить ребёнка гулять; 2) приглашать в гости кого-л.

гулять, прогуливаться; расхаживать, прохаживаться; тыаҕа дьаарбай = гулять в лесу; ср. күүлэйдээ = 1.

сов. в разн. знач. бар; отправиться гулять дьаарбайа бар.

бульвар || бульварный; бульварга күүлэйдээ = гулять по бульвару. бульдозер бульдозер. бульдозерист бульдозерист. бульон бульон.

1) гулять; ср. дьаарбай =; 2) ходить в гости; ыалга күүлэйдээ = ходить в гости; 3) шататься без дела, бездельничать.

в разн. знач. пара; икки паара саппыкы две пары сапог; паара аты көлүйдэ он запряг пару лошадей; пааранан күүлэйдээ = гулять парами; бу кыыстаах уол пааралар эта девушка и парень— пара (т. е. подходят друг другу).

жеребёнок; кулун тириитэ тэллэх подстилка из шкуры жеребёнка; кулун этэ жеребятина # кулун босхо (сырыт =) (гулять) свободно, беззаботно; ала кулуну төрөт см. ала ; кулун куллуруһуута якутский национальный игровой танец; кулун кутуруга бот. лисий хвост (вид мятлика); кулун тайаҕа бот. калужница болотная; кулун тутар март.

1. нареч. (ярко) сырдыктык, дьэҥкэтик; 2. нареч. (отчётливо) ырылхайдык, дьэҥкэтик, чуолкайдык; ясно видно дьэҥкэтик көстөр; ясно слышать чуолкайдык иһит; 3. в знач. сказ. безл. (понятно) дьэҥкэ; ясно без слов быһаарыыта да суох дьэҥкэ; 4. в знач. сказ. безл. (о погоде) күннээх, былыта суох; если будет ясно, пойдём гулять былыта суох буоллаҕына, күүлэйдии барыахпыт.

несов. 1. кого сирдээ, сиэт, илт; водить детей гулять оҕолору күүлэйдэтэ илт; водить слепого хараҕа суоҕу сирдээ; 2. кого--что (идти во главе) киллэр, сирдээн киллэр; водить полки в бой полкалары кыргыһыыга киллэр; 3. что (управлять движением) ыыт; водить трамвай трамвайы ыыт; 4. чем по чему сүүрт, ый; водить карандашом по карте карта устун харандааһы сүүрт (кэриччи көрдөрөн ыйан ис); 5. разг. (в игре) ыыт, оонньууну ыыт; # водить знакомство бил сие; водить дружбу доҕордос; водить за нос муннуттан сиэт (кими эмэ түөкэйдээ, албыннаа).

сов. 1. кого ыыт; отпустить детей гулять оҕолору дьаарбата ыыт; 2. кого (освободить) ыыт, босхолоо; отпустить птичку из клетки чыычааҕы клеткаттан ыыт; 3. что (ослабить) ыытан биэр, мөлтөтөн биэр, холкутат; отпустить ремень кургун холкутат; 4. что (продать) биэр; отпустить товар табаары биэр; 5. что (выдать) биэр, анаа; отпустить средства на народное образование норуот үөрэхтээһинигэр үптэ анаа; 6. что (отрастить) үүннэр; отпустить бороду бытыккын үүннэр; 7. что, разг. (сказать неожиданно) соһут, (этэн) саай; отпустить шутку элэктээн соһут; 8. что, тех. төннөр, сымнат; отпустить сталь ыстаалы төннөр (хатарыытын сымнат); 9. что, уст. (простить грех, вину) бырастыы гын, төлөрүт.