с. 1. (догадка) сабаҕалааһын, сэрэйии,- сэрэйэ санааһын; 2. (план, замысел) сабаҕалааһын.

м. 1. (план) төрүк; 2. (текст) оҥкул; проект договора дуогабар оҥкула; 3. (замысел) санаа.

сов. что киллэр, дьиҥнээ, дьиҥнээн көрдөр, толор; воплотить в жизнь олоххо киллэр; воплотить свой замысел в новом произведении бэйэҥ санааҕын саҥа айымньыгар дьиҥнээн көрдөр.

прил. 1. рел. аат, үөдэн; 2. разг. (чрезмерный) өлүүлээх, иэдээннээх, амырыын; адская жара иэдээннээх куйаас; 3. (злобный) иэдээннээх, уодаһыннаах; адский замысел уодаһыннаах санаа.

ж. 1. (замысел) айаҕаланыы, тэрийии, оҥорорго сананыы; неудачная затея табыллыбатах айаҕаланыы; 2. (забава, причуда) көр, ыаһах; ребячьи затеи оҕо ыаһаҕа; # попросту, без затей судургутук, эгэлгэтэ суох.

прил. разг. I. (злобный, коварный) абааһылаах, абааһы, сиэрэ суох; чертовский замысел абааһы санаа; 2. разг. (необычайный, необычайно сильный) абааһы, абааһы кытаанах, дьикти күүстээх; чертовский холод абаапы тымныы.

1) мысль, идея, соображение; намерение, замысел; кимиэхэ да оннук толкуй суоҕа такой мысли ни у кого не было ; 2) мысль, дума; кинини биир санаа, биир толкуй муҥнуура его мучила одна дума, одна мысль.

мстительный, злобный; өһөгөйдөөх санаа злобное намерение, чёрные замыслы.

сов. I. что ас; ат; раскрыть клетку клетканы ас; раскрыть пакет бакыаты ас; раскрыть зонтик зонтигы ас; раскрыть рот айаххын ат; 2. кого-что (обнажить) арый, ас, хастаа; раскрыть грудь түөскүн аһын; З. что (объяснить скрытый смысл) ас, биллэр; раскрыть тайну кистэлэҥи ас; 4. что (путём исследования) арый, ас; 5. кого-что (разоблачить) арый, саралаа; раскрыть преступный замысел врага өстөөх ыар буруйдаах сору-нуутун арый; # раскрыть глаза кому-л. хараҕын ас, өйдөт; раскрыть чью-л. игру кистэлэҥ санаатын бил.