I ж. (сокращение) кылгатыы (литература, наука, музыка айымньыларыгар кылгатыы).

кылгатыы (металл соҕотуопка уһунун уһаты хам баттатар ньыманан сонотуу суотугар кылгатыы үлэтэ.)

с. 1. (по гл. сократить) кылгатыы, сарбыйыы, аҕыйатыы; сокращение расходов ороскуоту аҕыйатыы; сокращение штатов штаты сарбыйыы; 2. (по гл. сократиться) кылгааһын, аҕыйааһын; тардыы; 3. (сокращённое обозначение) кылгатыы; список условных сокращений усулуобунай кылгатыылар испииһэктэрэ; 4. (пропуск в тексте) кылгатыы, сарбыйыы; пьеса с сокращениями пьеса кыл-гатыылардаах барар; 5. разг. (увольнение) сарбыйыы.

ж. 1. аббревиатура (хас да тылы кылгатан букванан бэлиэтээһин, хол. ССРС, эбэтэр кылгатыллыбыт холбуу тыл, хол. совхоз); 2. аббревиатура, кылгатыы (сурукка тыллары кылгатан бэлиэтээһин, хол. кг —килограмм, уо.д.а. —уонна да атын).

м. 1. (действие) таһаарыы, тахсыы; выпуск продукции продукцияны таһаарыы; 2. (кончившие школу и т.п.) тапаарыы; 3. (часть сочинения) тапаарыы, туспа кинигэ; вышло пять выпусков биэс тапаарыы таҕыста; 4. (сокращение, пропуск) көтүтүү, кылгатыы; пьеса шла с выпусками пьеса көтүтүүлэрдээх барда.

сов. что кылгат, сарбый.

сов. 1. что (сделать короче) кылгат, сарбый; сократить статью ыстаты- йаны сарбый; сократить слово тылы кылгат; 2. что (уменьшить срок) кылгат, быс; сократить время выполнения работы үлэни толорор кэми кылгат; 3. что (уменьшить в количестве, объёме) аҕыйат; сократить расходы ороскуоту аҕыйат; 4. кого, разг. (уволить) сарбый; 5. что, мат. кылгат; сократить дробь дробу кылгат.

гл
кылгатар, куччатар, дьоҕуһатар

I сов. что 1. (уплотнить) ык, ыга тут; сжать пружину куруһунаны ыга тут; 2. что, перен. (сократить) кылгат; сжать сроки болдьоҕун кылгат; 3. кого-что (сдавить, стиснуть) ыга тут, ыга ыл, хам тут; льды сжали корабль муустар хараабылы ыга ыллылар; 4. что (сомкнуть) бобо тутун, хам тутун, хам ытыр; сжать кулак сутуруккун бобо тутун; сжать губы уоскун хам тутун; сжать зубы тиискин хам ытыр.

сов., цодрезать несов., подрезывать несов. что 1. (укоротить) кылгат, сарбый, тэҥнии быс; 2. (срезать) быс, быһа кэрт, быһа баттаа; 3. (нарезать добавочно) эбии быс; подрезать хлеба килиэптэ эбии быс.