I I. отборный; лучший; талыы собо отборный карась; нэһилиэк талыы дьоно лучшие люди наслега; 2. 1) отбор, выбор; балык бөдөҥүн талыы отбор крупной рыбы; 2) выборы; избрание; делегаттары талыы выборы делегатов; дуоһунаска талыы избрание на какую-л. должность.
II родовые схватки; талыыта киирдэ начались родовые схватки.

м. 1. (обсуждение) көрүү, ырытыы; разбор дела в суде суукка дьыаланы ырытыы; 2. (анализ) ырытыы, көрүү; разбор содержания книги кинигэ ис хоһоонун ырытыы; 3. (выбор, отбор) талыы, ырытыы; без разбора талбакка үрдүттэн, аҥар кырыытыттан; 4. (сорт, качество) суорт; мука второго разбора иккис суортаах бурдук.

прил. 1. (относящийся к природе) айылҕа; естественные богатства Якутии Саха сирин айылҕатын баайдара; 2. (обусловленный законами природы) бэйэтин дьаа-латынаи, айылҕатынан; естественная смерть бэйэ дьаалатынан өлүү, кырдьан өлүү; 3. (прирождённый) айылҕаттан, төрүт; естественный цвет лица сирэй айылҕаттан өҥө; 4. (обыкновенный, нормальный) тустаах, сиэрдээх, буолуохтаах; естественный путь развития сайдыы тустаах суола; естественный вывод сиэрдээх түмүк; 5. (непринуждённый) бэйэ быһыытынан; естественная поза бэйэ быһыытынан туттуу; # естественный отбор биол. айылҕа сүүмэрдээһинэ.

баал (массыына подшипншска олорор дэтээлэ. Хамсатааччы эргичитэр куүһүн үлэлиир механизмна тиэрдэр уонна эргичийэр дэтээлгэ сүрүн буолар оруоллаах. Б. араастара: кенө (прямой), тоҥонохтоох (коленчатый), төрүт (коренной), имигэс (гибкий), тиистээх (зубчатый или шлицевой), көндөй (полый), үллэрэр (распределительный), кардааннаах (карданный), кыамтагган ылар (вал отбора мощности) о. д. а. Б. үксүн элбэх углеродтаах Эбэтэр тупсарыллыбыт бөҕө ыстаалтан оҥоһуллар.)