сов. что икки төгүл улаатыннар; удвоить производительность труда үлэ оҥорумтуотун икки төгүл улаатыннар.

ж. 1. (производительность) таһаарымтыата, оҥорумтуота; 2. с. х. бородуукта биэримтиэтэ; ежегодное повышение продуктивности скота сүөһү бородуукта биэ-римтиэтин сыл аайы үрдэтэн иһии.

сов. 1. что (поднять) үрдэт; дожди повысили уровень воды ардах уу таһымын үрдэттэ; 2. что (увеличить, усилить) үрдэт, улаатыннар, күүһүрт; повысить производительность труда үлэ оҥорумтуотун үрдэт; 3. что (улучшить, усовершенствовать) үрдэт, тупсар; повысить качество продукции бородууксуйа хаачыстыбатык үрдэт; 4. кого (в должности) үрдэт, өрө таһаар; # повысить голос куоласкын сонот, күргүйдээ, көбүөлээ.

сов. 1. (наверх) өрө таҕыс, ере кет; подняться по лестнице кирилиэһинэн ере таҕыс; 2. (переместиться выше) көтөҕүлүн; занавес поднялся быыс көтөҕүлүннэ; 3. (встать) тур; он поднялся уходить кини бараары турда; подняться с постели 1) (проснуться) уһуктан тур; 2) (после болезни) үтүөр, үтүөрэн тур; 4. перен. (восстать) ере тур; 5. (повыситься в уровне) эбилин.үрдээ.уөһэ таҕыс; водав реке подняласьөрүскэ уу эбилиннэ; 6. (увеличиться) үрдээ, өрө таҕыс; производительность труда поднялась "үлэ оҥорумтуота өрө таҕыста; 7. (о тесте) көтөҕүлүн, таҕыс; пирог хорошо поднялся бөруөк үчүгэйдик көтөҕүллүбүт; 8. (начаться, возникнуть) тур, үөдүй; поднялся сильный ветер күүстээх тыал турда; 9. перен. (улучшиться) өрө көтөҕүлүн; настроение поднялось санаата өрө көтөҕүлүннэ.

I) драка; 2) бой, сражение; битва; хааннаах охсуһуу кровавый бой; 3) борьба; кылаас охсуһуута классовая борьба; үлэ оҥорумтуотун үрдэтэр иһин охсуһуу борьба за повышение производительности труда.

с. 1. (по гл. поднять) көтөҕүү, өрө кетөҕүү; поднятие флага былааҕы көтөҕүү; 2. (по гл. подняться) көтөҕүллүү, өрө көтөҕүллүү; үрдээһин; поднятие уровня воды уу таһымын үрдээһинэ; 3. перен. үрдээһин, улаатыы; поднятие производительности труда үлэ таһаарыытын үрдээһинэ.

послелог, упр. осн. п. за счёт кого-чего-л.; в счёт чего-л.; хамнас суотугар в счёт зарплаты; көлөһүн күнүн суотугар в счёт трудодней; үлэ сҥорумтуотун үрдэтии суотугар за счёт повышения производительности труда # суотугар эрэ только для вида; суотун толорон в погоне за числом, количеством.

сов. 1. кого-что (с земли и т. п.) ыл, өрө тарт; поднять кошелёк с полу сиртэн саппыйаны ыл; 2. кого-что (удержать на весу) көтөх; поднять чемодан чымадааны кетех; 3. кого-что (наверх) таһаар; поднять вещи на третий этаж маллары үһүс мэндиэ-мэҥҥэ таһаар; 4. что (придать более высокое положение) өрө көтөх, өрө тут; поднять голову 1) тебеҕүн өрө көтөх; 2) перен. төбөҕүн өндөт, эрдий; 5. кого-что (заставить встать) туруор; поднять лошадь аты туруор; поднять с постели туруор; 6. что (повысить) үрдэт; поднять уровень воды уу таһымын үрдэт; 7. что (увеличить) үрдэт, өрө көтөх; поднять производительность труда үлэ оҥорумтуотун ерө көтөх; 8. что, перен. (улучшить) өрө кетех, тупсар; поднять дисциплину дьиссипилиинэни ере кетех; поднять настроение санаатын ере кетех; 9. кого-что, перен. (побудить к действию) ере туруор, туруор; поднять массы на борьбу за независимость маассаны тутулуга суох буолар иһин охсуһууга туруор; 10. что (начать) оҥор, тарт; поднять восстание бастаанньата оҥор; П. что (возбудить) кетех, тэрий; поднять вопрос о чём-л. туох эмэ туһунан боппуруоста кетех; 12. что (вспахать) тиэр, хоруй; поднять целину кырыс сири тиэр; # поднять глаза ере кер; поднять голос тылла кетех; поднять оружие сэриилэһэн бар; поднять паруса барарга оҥоһун; поднять на смех күлүү-элэк оҥоһун, күлүү гын.